Protokół z zebrania plenarnego Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk

w dniu 28 stycznia 2021 roku

I. Posiedzenie Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk odbyło się w dniu 28 stycznia 2021 roku w formie elektronicznej poprzez platformę MS Teams.

II. W posiedzeniu uczestniczyło 27 osób (Honorowy Przewodniczący oraz 26 członków Komitetu).

III. Proponowany porządek posiedzenia był następujący:

  1. Przyjęcie porządku obrad,
  2. Wystąpienia i dyskusja:

-       Prof. dr hab. Eugeniusz Gatnar: „Waluty cyfrowe banków centralnych”,

-       Dr hab. Kamilla Marchewka-Bartkowiak, prof. UE w Poznaniu: „Kryptoaktywa w świetle europejskiej strategii finansów cyfrowych”,

  1. Wybór Jury Konkursu o nagrodę za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie finansów,
  2. Przekształcenie czasopisma Finanse w cykl monografii Finanse,
  3. Udzielenie rekomendacji Komitetu Nauk o Finansach PAN książce pt. „Wpływ COVID-19 na finanse. Polska perspektywa”,
  4. Sprawy różne.

Ad. 1.

Posiedzenie Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk otworzyła jego Przewodnicząca prof. dr hab. Małgorzata Zaleska. Członkowie Komitetu przyjęli proponowany porządek obrad.

Ad. 2.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska udzieliła głosu, zaproszonemu na posiedzenie Komitetu, prof. dr hab. Eugeniuszowi Gatnarowi z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, który przedstawił referat: „Waluty cyfrowe banków centralnych”. Następnie referat: „Kryptoaktywa w świetle europejskiej strategii finansów cyfrowych” wygłosiła dr hab. prof. UEP Kamilla Marchewka-Bartkowiak. W dyskusji, w której wzięli udział prof. dr hab. Andrzej Gospodarowicz, dr hab. prof. UEW Dariusz Wawrzyniak oraz prof. dr hab. Leszek Dziawgo, zwrócono uwagę na rolę gotówki w sytuacjach kryzysowych oraz środowisku niskich stóp procentowych, w kontekście działań Narodowego Banku Polskiego, prowadzonych w tym zakresie, przy jednoczesnym rozwoju i promocji obrotu bezgotówkowego. Zwrócono również uwagę na bezpieczeństwo nowych instrumentów oraz operacji w cyberprzestrzeni podkreślając, iż z uwagi na ogromną różnorodność zagadnienia trzeba odrębnie analizować wyzwania związane z walutami cyfrowymi banków centralnych, kryptowalutami jako nośnikami wartości w ramach rejestrów rozproszonych oraz zastosowaniem blockchain w systemie finansowym.

Ad. 3

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska przypomniała zebranym, iż zgodnie z decyzją podjętą podczas zebrania plenarnego Komitetu w dniu 21 maja 2020 r., z uwagi na przesunięcie przez organizatorów terminu dorocznej Konferencji Katedr Finansowych na kolejny rok oraz konieczności wyboru nowej kapituły Konkursu w głosowaniu tajnym, odłożono na 2021 r. rozstrzygnięcie Konkursu o Nagrodę Prezesa PAN za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie finansów (jednocześnie proponując wydłużenie horyzontu Konkursu do 2 lat). Poinformowała ponadto, iż zgodnie z zapowiedzią, która przedstawiona została na zebraniu plenarnym Komitetu w dniu 10 lipca 2020 r. odnośnie systemu głosowań tajnych, Akademia wdrożyła stosowny system, z którego Komitet może skorzystać. W efekcie dyskusji, w której wzięli udział prof. dr hab. Jerzy Nowakowski, prof. dr hab. Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, prof. dr hab. Monika Marcinkowska, prof. dr hab. Jerzy Węcławski, prof. dr hab. Stanisław Flejterski oraz prof. dr hab. Leszek Dziawgo, uznano iż należy wystąpić do Prezesa PAN z prośbą o jednorazowe odstąpienie od rocznej formuły konkursu, a w przyszłości powrócić do dyskusji o liczebności jury, częstotliwości przyznawania nagrody oraz jej pieniężnym wymiarze.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska poprosiła zebranych o zgłaszanie kandydatur do jury Konkursu w wyniku czego zgłoszono następujące osoby: prof. dr hab. Leszka Dziawgo, prof. dr hab. Stanisława Flejterskiego, dr hab. prof. SGH Jana Koleśnika, prof. dr hab. Janinę Harasim, prof. dr hab. Adama Szyszkę, dr hab. prof. UMCS Jolantę Szołno-Koguc oraz dr hab. prof. ALK Anetę Hryckiewicz-Gontarczyk. W wyniku głosowania tajnego, przeprowadzonego przy użyciu systemu Akademii, w którym wzięło udział 23 członków Komitetu (co stanowiło wymagane kworum) do jury wskazane zostały następujące osoby: prof. dr hab. Stanisław Flejterski, dr hab. prof. SGH Jan Koleśnik oraz prof. dr hab. Adam Szyszka. W związku z powyższym Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska zarządziła drugie głosowanie mające na celu wskazanie, spośród składu jury, jego Przewodniczącego. W wyniku głosowania tajnego, przeprowadzonego przy użyciu systemu Akademii, w którym wzięło udział 24 członków Komitetu (co stanowiło wymagane kworum) jako Przewodniczący jury został wskazany prof. dr hab. Adam Szyszka. W związku z powyższym Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska zarządziła trzecie głosowanie dotyczące przyjęcia uchwały Komitetu w sprawie powołania jury Konkursu o nagrodę za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie finansów. W głosowaniu tajnym przeprowadzonym przy użyciu systemu Akademii wzięło udział 24 członków Komitetu, co stanowiło wymagane kworum. Za przyjęciem uchwały głosowało 22 członków, nikt nie był przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu. Uchwała została przyjęta i wejdzie w życie z dniem zatwierdzenia składu jury przez Prezesa PAN.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska złożyła, na ręce prof. dr hab. Jerzego Węcławskiego - dotychczasowego Przewodniczącego jury Konkursu, podziękowania członkom jury za ich wieloletnią pracę, zaś nowo wskazani członkowie jury podziękowali za wybór.

Ad. 4

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska udzieliła głosu, zaproszonemu na posiedzenie Komitetu, dr hab. prof. UEW Dariuszowi Wawrzyniakowi - Redaktorowi Naczelnemu Czasopisma „Finanse”, który poinformował zebranych, że Redakcja czasopisma „Finanse” podjęła decyzję o niepublikowaniu żadnego numeru czasopisma w 2020 r. Decyzja ta wynikała z faktu, iż nie było żadnych zgłoszeń krajowych, a jedno zgłoszenie artykułu z zagranicy nie spełniało standardu. Brak zainteresowania publikacją w czasopiśmie wynikał zaś przede wszystkim z faktu nieumieszczenia czasopisma na liście wydawnictw punktowanych, pomimo odwołań składanych przez Redakcję. W związku z powyższym Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska poinformowała zebranych o koncepcji przekształcenia czasopisma „Finanse” w cykl monografii. W dyskusji, w której wzięli udział prof. dr hab. Maria Sierpińska, dr hab. prof. ALK Aneta Hryckiewicz-Gontarczyk oraz prof. dr hab. Jerzy Gajdka zwrócono uwagę na kwestię finansowania publikacji oraz tematykę kolejnych wydań monografii w ramach cyklu.

W celu przeprowadzenia głosowania nad przedłożonym projektem uchwały Komitetu w sprawie przekształcenia czasopisma „Finanse” w cykl monografii, została wybrana komisja skrutacyjna, w składzie: prof. dr hab. Marian Żukowski oraz dr hab. prof. SGH Jan Koleśnik. W głosowaniu jawnym wzięło udział 19 członków, co stanowiło wymagane kworum. 18 głosujących opowiedziało się za przyjęciem uchwały, jedna osoba była przeciw, nikt się nie wstrzymał. Tym samym Komitet przyjął uchwałę.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska podziękowała dotychczasowemu Redaktorowi Naczelnemu dr hab. prof. UEW Dariuszowi Wawrzyniakowi oraz Sekretarzowi Redakcji dr Aleksandrowi Mercikowi. Dodatkowo Przewodnicząca Komitetu zaproponowała, aby obszarem tematycznym pierwszej monografii w ramach cyklu były finanse publiczne, a jej redaktorem została dr hab. prof. US Magdalena Zioło. Propozycja została przyjęta.

Ad. 5.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska przedstawiła zebranym stan prac nad monografią Komitetu pt.: „Wpływ COVID-19 na finanse. Polska perspektywa”, jednocześnie dziękując członkom Komitetu, którzy wzięli udział w jej powstaniu. Monografia zostanie opublikowana w wydawnictwie Difin bez żadnych opłat ze strony Komitetu. Komitet udzielił rekomendacji monografii.

Ad. 6

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska poinformowała zebranych o:

-       powołaniu jej na Członka Rady Przewodniczących Komitetów Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2020-2023 oraz o wyzwaniach związanych z planowaną oceną funkcjonowania komitetów po dwóch latach ich funkcjonowania, a także o możliwych kierunkach zmian w zasadach wyborów członków komitetów kolejnych kadencji,

-       wspólnym stanowisku komitetów Wydziału I PAN, które zostało poparte przez 19 z 24 komitetów (w tym Komitet Nauk o Finansach - co było efektem przyjęcia stosownej uchwały w trybie obiegowym),

-       seminarium „Finanse publiczne po COVID-19” organizowanym wspólnie przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne wraz z Komitetem Nauk o Finansach PAN, Komitetem Nauk Ekonomicznych PAN oraz Instytutem Nauk Ekonomicznych PAN, które odbędzie się online w dniu 2 lutego 2021 roku.

Na zakończenie Przewodnicząca prof. dr hab. Małgorzata Zaleska podziękowała za udział członkom Komitetu w zebraniu oraz zamknęła zebranie.

Na tym zakończono obrady.