Protokół z zebrania plenarnego Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk

w dniu 18 stycznia 2024 roku

I. Posiedzenie Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk odbyło się w dniu 18 stycznia 2024 roku w formie elektronicznej poprzez platformę MS Teams.

II. W posiedzeniu uczestniczyło 23 członków Komitetu, Honorowy Przewodniczący oraz w pkt. 2 i 3 14 zaproszonych gości (w tym 11 członków Komitetu kolejnej kadencji).

III. Proponowany porządek posiedzenia był następujący:

1. Przyjęcie porządku obrad,
2. Podsumowanie kadencji 2020-2023,
3. Seminarium Finanse samorządowe - dylematy, wyzwania, perspektywy,
4. Program mentoringowy dla studentów szkół doktorskich - podsumowanie,
5. Informacja na temat czwartej monografii z cyklu „Finanse”, poświęconej finansom przedsiębiorstw,
6. Sprawy różne.

Ad. 1.

Posiedzenie Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk otworzyła jego Przewodnicząca prof. dr hab. Małgorzata Zaleska. Członkowie Komitetu przyjęli proponowany porządek obrad.

Przewodnicząca powitała członków Komitetu oraz zaproszonych gości, w tym członków Komitetu kolejnej kadencji.

Ad. 2.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska dokonała podsumowania IV kadencji (2020-2023) przedstawiając zebranym:

• zakres działania Komitetu,
• zagadnienia, kluczowe z punktu widzenia teorii i praktyki finansów, które były omawiane podczas 11 posiedzeń plenarnych Komitetu,
• tematykę 23 konferencji naukowych współorganizowanych lub pod patronatem Komitetu, w tym 12 o charakterze międzynarodowym,
• prowadzone przez Komitet formy działalności upowszechniającej i promującej naukę, jakie miały miejsce w trakcie kadencji,
• działania Komitetu na rzecz nauk o finansach, w tym dotyczące:
  • pożądanego kształtu listy czasopism naukowych w odniesieniu do dyscypliny naukowej ekonomia i finanse,
  • wzrostu znaczenia nauk o finansach w ramach nauk społecznych,
  • analizy i oceny stanu nauki oraz wypowiadania się w sprawach polityki naukowej państwa,
• działania Komitetu na rzecz wspierania rozwoju osób rozpoczynających i kontynuujących karierę naukową, w tym dotyczące:
  • Konkursu o Nagrodę Prezesa PAN za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie finansów,
  • Programu mentoringowego dla studentów szkół doktorskich w dyscyplinie ekonomia i finanse,
• działalności eksperckiej Komitetu, w tym udziału w badaniach ankietowych (zagranicznych) dotyczących wpływu pandemii COVID-19 na różne aspekty życia społecznego i ekonomicznego oraz kwestionariuszach prognostycznych dotyczących makroekonomicznych wyzwań dla Polski,
• działalności wydawniczej, w tym:
  • przekształcenia czasopisma „Finanse” w cykl monografii oraz wydania w trakcie kadencji 3 monografii i rozpoczęciu prac nad kolejną,
  • wydaniu w 2021 r. pod patronatem Komitetu i pod redakcją prof. dr hab. Małgorzaty Zaleskiej książki „Wpływ COVID-19 na finanse. Polska perspektywa”,
• aktywności międzynarodowej Komitetu, w tym udziału w pracach instytucji i organizacji międzynarodowych oraz rad naukowych i redakcjach czasopism.

Prof. dr hab. Teresa Lubińska oraz prof. dr hab. Leszek Dziawgo podziękowali Przewodniczącej Komitetu prof. dr hab. Małgorzacie Zaleskiej za jej wysiłek i osobisty wkład w sukcesy Komitetu oraz życzyli dalszej, owocnej pracy Komitetowi w kolejnej kadencji.

Ad. 3.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska udzieliła głosu dr hab. Jolancie Szołno-Koguc, prof. UMCS, która poprowadziła Seminarium Finanse samorządowe - dylematy, wyzwania, perspektywy. Seminarium otworzyły wystąpienia zaproszonych gości:

• dr hab. Krzysztofa Surówki (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), pt.: „Kondycja finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Polsce po roku 2018 - potrzeba i kierunki zmian”,
• dr hab. Jadwigi Glumińskiej-Pawlic (Uniwersytet Śląski w Katowicach), pt.: „Struktura dochodów jednostek samorządu terytorialnego w świetle art. 167 Konstytucji RP”,
• hab. Jacka Sieraka, prof. SGH (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), pt.: „Zarządzanie finansami JST w warunkach niestabilnego otoczenia”.

W dyskusji, w której wzięli udział, oprócz autorów wystąpień, prof. dr Stanisław Gomułka, prof. dr hab. Maria Sierpińska, prof. dr hab. Teresa Lubińska, prof. dr hab. Leszek Dziawgo oraz prof. dr hab. Danuta Dziawgo poruszono m.in. kwestie dotyczące:

• najważniejszych grup dochodów i wydatków JST oraz pożądanych reform w zakresie podatków lokalnych i subwencji,
• problematyki źródeł dochodów powiatów i województw w świetle rosnących zadań tych jednostek,
• wpływu zmian otoczenia (zdarzeń strukturalnych, formalno-prawnych, jak i nadzwyczajnych) na sytuację finansową gmin w Polsce,
• szybkości i skali zmian dotyczących systemu finansowania JST (w tym ewentualnego podatku katastralnego).

Ad. 4.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska przedstawiła uczestnikom podsumowanie programu mentoringowego dla studentów szkół doktorskich, uruchomionego przez Komitet w 2023 roku. Celem programu jest wsparcie studentów wiedzą i doświadczeniem mentorów w zakresie kształtowania ścieżki naukowej, metodyki pracy naukowej, jak też prowadzenia badań w dyscyplinie ekonomia i finanse. Rolę mentorów w programie pełniło 13 członków Komitetu reprezentujących szeroki wachlarz specjalności z zakresu finansów. Pierwsza edycja programu, ukończona w 2023 r., cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem ze strony studentów szkół doktorskich w dyscyplinie ekonomia i finanse. Zgłosiło się 21 studentów z 12 szkół doktorskich. Studenci, zakwalifikowani do programu brali udział w indywidualnych spotkaniach z wybranymi przez siebie mentorami, a 19 z nich ukończyło program oraz otrzymało stosowne certyfikaty.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska wyraziła przekonanie, iż zebrane doświadczenia pozwolą na dalszy rozwój programu w kolejnych latach.

Ad. 5.

Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska udzieliła głosu prof. dr hab. Marii Sierpińskiej, która przedstawiła aktualny stan prac nad wydaniem czwartej monografii z cyklu „Finanse”, poświęconej finansom przedsiębiorstw. Wniosek o dofinansowanie monografii został złożony w Akademii, napłynęło 24 zgłoszeń ze wszystkich liczących się ośrodków naukowych w Polsce, a autorzy mają czas na nadesłanie swoich rozdziałów do końca marca br. Przewodnicząca Komitetu prof. dr hab. Małgorzata Zaleska podziękowała prof. dr hab. Marii Sierpińskiej za dotychczasową merytoryczną i organizacyjną pracę nad wydaniem publikacji.

Ad. 6.

Spraw różnych nie wniesiono.

Na zakończenie Przewodnicząca prof. dr hab. Małgorzata Zaleska z uwagi na koniec obecnej kadencji Komitetu złożyła wszystkim członkom Komitetu podziękowania za zaangażowanie i otwartość, w tym w szczególności członkom prezydium dr hab. prof. SGH Janowi Koleśnikowi, który pełnił funkcję sekretarza Komitetu oraz dr hab. prof. UEP Krzysztofowi Waliszewskiemu, który opiekował się stroną internetową Komitetu. Przewodnicząca podziękowała także redaktorom monografii wydanych podczas obecnej kadencji: prof. dr hab. Magdalenie Zioło, dr hab. prof. UEP Krzysztofowi Waliszewskiemu oraz dr hab. prof. UMCS Jolancie Szołno-Koguc, a także członkom Kapituły Konkursu o Nagrodę Prezesa PAN za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie finansów: prof. dr hab. Adamowi Szyszce, prof. dr hab. Stanisławowi Flejterskiemu oraz dr hab. prof. SGH Janowi Koleśnikowi.

Na tym zakończono obrady.